Thị trường phát điện cạnh tranh đã chính thức vận hành được 1 năm, từ 1.7.2012. Những tín hiệu tích cực của một thị trường có nhiều cạnh tranh giữa các nhà sản xuất điện được thể hiện rõ. Song, để tiến tới một thị trường điện cạnh tranh hoàn chỉnh trước năm 2022 theo yêu cầu của Chính phủ, cần đột phá trong các khâu quản lý, điều hành.
Sau một năm chính thức vận hành thị trường điện cạnh tranh, Phó cục trưởng Cục Điều tiết điện lực, Bộ Công thương Đinh Thế Phúc cho rằng, việc huy động các nguồn điện đã hiệu quả và minh bạch hơn. Bởi lẽ, hiện đã không còn những thắc mắc của các nhà máy phát điện khi không được huy động điện. Việc huy động điện đang thực hiện theo phương thức chào giá, nhà máy nào chào giá thấp hơn sẽ được huy động trước, việc làm này được công khai trên website của thị trường phát điện. Đặc biệt, giá phát điện đã thể hiện được quan hệ cung cầu. Khi phụ tải ở những giờ cao điểm, giá điện của thị trường cũng cao, song trong giờ thấp điểm giá lại thấp hơn. Đặc điểm này đã gián tiếp khuyến khích nhà máy điện tăng khả năng sẵn sàng phát điện và có những chiến lược chào giá phù hợp để bảo đảm doanh thu. Thực tế, nhiều nhà máy điện đã kinh doanh hiệu quả hơn sau khi tham gia thị trường phát điện.
Tổng giám đốc Tổng công ty Điện lực Vinacomin Ngô Trí Thịnh cho biết, trong giai đoạn đầu, ngay cả với Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cũng lúng túng trong công tác vận hành, việc phối hợp giữa các bên cũng chưa được nhuần nhuyễn. Hiện công tác chào giá vận hành thị trường điện đã đi vào nền nếp. Tuy nhiên, thị trường điện cạnh tranh vẫn còn một số hạn chế như giá điện mua vào của EVN còn có sự chênh lệch lớn giữa các nhà máy trong cùng một lĩnh vực; huy động công suất nguồn nhiệt điện quá thấp vào mùa mưa khiến nhà máy lo lắng.
Bên cạnh đó, chính những đối tượng đang trực tiếp tham gia thị trường này cũng chưa nắm chắc về cách thức huy động và vận hành thị trường như: hạn chế của an ninh hệ thống; giới hạn truyền tải dẫn đến những nhà máy có giá chào cao vẫn được huy động; xác định giá nhiên liệu vẫn phải tạm lấy số liệu quá khứ cho công tác thanh toán sau vận hành… Điều độ hệ thống điện quốc gia phải can thiệp với những nhà máy thủy điện có yêu cầu xả nước phục vụ hạ du, hoặc thủy điện có hồ điều tiết nhỏ. Đại diện Công ty Thủy điện Đại Ninh cho biết, khó xử lý hài hòa giữa nhu cầu cấp nước cho hạ du và tham gia thị trường điện cạnh tranh. Nếu nhà máy tính toán để cân bằng giữa yếu tố nước, về giá, về công suất nhằm bảo đảm tính cạnh tranh, thì sẽ khó cung ứng nước cho vùng hạ du trong mùa khô.
Và mặc dù ghi nhận những nỗ lực trong việc tái cơ cấu của EVN thời gian qua, song Chủ tịch Hiệp hội Năng lượng Trần Viết Ngãi cho rằng, cần phải có những quyết sách mạnh mẽ trong điều hành và sự đột phá, đổi mới toàn diện hơn nữa. Bởi, trên thực tế việc vận hành của các Tổng công ty phát điện (GENCO) đang còn nhiều bất cập. Ví như GENCO 3 có trụ sở đặt tại Phú Mỹ nhưng lại đang quản lý một số nhà máy thủy điện Bản Chát, Huội Quảng ở tận Lai Châu - cho thấy rõ là không hiệu quả, chưa thể hiện được yếu tố vùng, miền. Bên cạnh đó, cùng với đẩy mạnh đầu tư nguồn điện có giá thành hạ, EVN cần tập trung tính toán lại tất cả kết cấu đường dây, không để đường dây quá tải, quá cũ gây tổn thất kỹ thuật, làm tăng giá thành điện..
Theo: daibieunhaddan.vn