Tin nội bộ

Thách thức kép tiến trình cổ phần hóa Tổng công ty Phát điện 1 (EVNGENCO1)

Thứ bảy, 24/6/2017 | 08:28 GMT+7
Cổ phần hóa (CPH) doanh nghiệp Nhà nước từ xưa đến nay vốn luôn là một chủ trương đúng đắn, phù hợp với định hướng xã hội chủ nghĩa của Đảng và Nhà nước ta. Tuy nhiên, quá trình để CPH một doanh nghiệp nhà nước chưa bao giờ được coi là việc dễ dàng. Công cuộc CPH các doanh nghiệp nhà nước gặp nhiều khó khăn mà phần nào đó là do ảnh hưởng từ tính “nóng, lạnh” của thị trường.
Hiện nay, EVNGENCO1 đang đặt mục tiêu trong việc nâng cao hiệu quả doanh nghiệp nhà nước (DNNN) nói chung cùng với mục tiêu giúp người công nhân lao động trực tiếp trở thành cổ đông, đồng sở hữu thực sự của công ty cổ phần nói riêng có quyền trở thành những người có quyền đối thoại trực tiếp với người sử dụng lao động bằng việc CPH các doanh nghiệp nhà nước. Theo đó, người lao động sẽ được mua cổ phần ưu đãi, được chia số dư bằng tiền của Quỹ khen thưởng, phúc lợi; được tiếp tục tham gia và hưởng quyền lợi về BHXH theo chế độ hiện hành nếu chuyển sang làm việc tại công ty cổ phần; được hưởng chế độ hưu trí và các quyền lợi theo chế độ hiện hành nếu có đủ điều kiện tại thời điểm cơ quan có thẩm quyền công bố giá trị doanh nghiệp; đồng thời, nếu bị mất việc, thôi việc tại thời điểm công bố giá trị doanh nghiệp được thanh toán trợ cấp mất việc, thôi việc theo quy định hiện hành.

CPH doanh nghiệp nhà nước là một biện pháp hữu hiệu được tiến hành phổ biến ở nhiều nền kinh tế trên thế giới, lợi ích của các doanh nghiệp nhà nước khi được CPH cũng đã chứng tỏ tác dụng to lớn của nó. Song thực tế những doanh nghiệp đã CPH và đang trong tiến trình CPH cũng vẫn đang phải đối mặt với không ít vấn đề khó khăn, chưa có hướng giải quyết và dường như đến nay vẫn còn trong vòng luẩn quẩn. Rõ ràng, khi mà tài sản ở các doanh nghiệp này không nằm trong tay những người chủ đích thực - những người phải gắn bó sống chết với sự tồn vong của doanh nghiệp, thì việc tìm ra giải pháp quản lý để phát huy tối đa hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp nhà nước gần như là điều bất khả thi. Bởi vì tâm lý của  họ những người đứng đầu doanh nghiệp nhà nước vốn chỉ muốn "làm ông chủ giả", được dùng vốn Nhà nước như ông chủ thật, nhưng lại không bị áp lực về hiệu quả kinh doanh, không phải lo trả cổ tức cho cổ đông như ông chủ thực sự, chỉ cần bảo toàn vốn nhà nước. Chính tư tưởng bảo thủ, sợ ảnh hưởng đến lợi ích vốn có của phần nào những ông chủ doanh nghiệp nhà nước như vậy phần nào gây nên những khó khăn dẫn đến tiến độ công cuộc CPH các doanh nghiệp nhà nước sẽ còn thực hiện, kéo dài chưa có thời điểm kết thúc.

Tuy nhiên, một trong những điểm khác biệt mà  EVNGENCO1 có lẽ đã làm các doanh nghiệp, Tổng công ty khác đang trong quá trình CPH phải ngạc nhiên, đó là EVNGENCO1 không ngập ngừng mà càng tập trung hơn đẩy mạnh công tác chỉ đạo tiến trình CPH, dám đương đầu với những áp lực lớn. Có thể nói, EVNGENCO1 đang phải đối mặt với “thách thức kép” của chính doanh nghiệp mình khi vừa phải hoàn thành tiến độ và kế hoạch CPH, vừa phải đảm bảo chất lượng CPH bằng cách quan tâm đến việc tạo ra động lực mới nhờ đổi mới quản trị doanh nghiệp và sự đột phá do có sự tham gia của nhân tố nhà đầu tư – cổ đông chiến lược.

Những quyết tâm ấy đang được thể hiện qua những hoạt động thiết thực. Cụ thể, triển khai Nghị định 59/2011/NĐ-CP ngày 18/7/2011 của Chính phủ về việc chuyển đổi doanh nghiệp 100% vốn nhà nước thành công ty cổ phần cũng như chủ trương của Tập đoàn Điện lực Việt Nam về việc đẩy mạnh công tác CPH tại Tổng Công ty Phát điện 1, ngay từ những buổi ban đầu EVNGENCO1 đã thành lập Ban chỉ đạo CPH để kịp thời chỉ đạo và triển khai, đẩy nhanh công tác CPH Tổng Công ty. Đến nay các nội dung CPH về cơ bản đã bám sát tiến độ đề ra.

Bên cạnh đó, Tổng Công ty Phát điện 1 đã tổ chức Hội nghị phổ biến, tuyên truyền về CPH và chế độ chính sách cho người lao động khi thực hiện CPH Tổng Công ty Phát điện 1 (EVNGENCO1) cho toàn thể CBCNV tại Công ty Thủy điện Đồng Nai; Công ty Thủy điện Đại Ninh; tại Công ty Nhiệt điện Duyên Hải. Theo kế hoạch tuyên truyền về CPH, EVNGENCO1 sẽ tiếp tục tổ chức hội nghị phổ biến tuyên truyền tới CBCNV về chủ trương, chế độ, chính sách có liên quan khi thực hiện CPH Công ty tới các đơn vị trực thuộc khác.
 
 
Ảnh: Toàn cảnh Hội nghị tuyên truyền về các chủ trương, chính sách CPH tại Công ty Thủy điện Đồng Nai

Đối với công tác Hội nghị, Tổng công ty đã chuẩn bị kỹ lưỡng cả nội dung cũng như thành phần tham dự tại các buổi Hội nghị tập huấn. Ngoài đại diện Tổng Công ty, đại diện lãnh đạo các đơn vị trực thuộc, Tổng công ty còn mời Công ty Cổ phần Chứng khoán Bảo Việt (đơn vị tư vấn phương án CPH) tham gia Hội nghị tại một số đơn vị. Tại Hội nghị, đại diện lãnh đạo các đơn vị đã phổ biến các Quyết định của Tập đoàn Điện lực Việt Nam về việc CPH Công ty Mẹ - Tổng công ty Phát điện 1, đồng thời quán triệt đến CBCNV nội dung chỉ đạo của Ban chỉ đạo CPH Tổng công ty. Bên cạnh đó, đại diện Đơn vị tư vấn CPH cũng trình bày một số nội dung về CPH doanh nghiệp Nhà nước.
Thông qua các Hội nghị này, cùng với nhiều vấn đề thắc mắc đã được lãnh đạo cùng người lao đặt ra đều đã phần nào được đại diện về phía Tổng Công ty cũng như Đơn vị tư vấn – Công ty Cổ phần Chứng khoán Bảo Việt giải đáp. Qua đó, giúp CBCNV hiểu rõ hơn về quyền lợi, cũng như chế độ đối với người lao động khi doanh nghiệp CPH, đồng thời còn xây dựng trách nhiệm của người lãnh đạo cũng như toàn thể CBCNV trong việc tiến hành CPH doanh nghiệp.
 

Ảnh: Đại diện Công ty chứng khoán Bảo Việt trình bày  một số nội dung về CPH doanh nghiệp Nhà nước

Mặc dù, EVNGENCO1 cũng đã phần nào đánh giá những lợi ích CPH sẽ đem lại cũng như đã cho thấy quyết tâm CPH của mình khi liên tục tổ chức các hoạt động tuyên truyền cho CBCNV các đơn vị nhằm đẩy mạnh được công tác sắp xếp CPH, tạo lòng tin hơn cho CBCNV của mình về sự phát triển của Tổng Công ty sau khi CPH. Tuy nhiên, EVNGENCO1 vẫn khẳng định mục tiêu CPH doanh nghiệp sẽ không dễ dàng. Bởi vì, giai đoạn này sẽ có rất nhiều “ông lớn” tham gia tiến trình CPH. Từ trước đến nay, qua một số hoạt động của các doanh nghiệp đã thực hiện CPH, EVNGENCO1 cũng nhận thấy CPH chủ yếu tiến hành đối với các doanh nghiệp nhà nước có quy mô nhỏ, để giảm mạnh số lượng doanh nghiệp nhà nước  trên thị trường. Vì vậy, số doanh nghiệp nhà nước còn lại chưa CPH và sẽ CPH tiếp theo phần lớn là những doanh nghiệp nhà nước có quy mô lớn, chủ yếu là các Tập đoàn Kinh tế và các Tổng Công ty. Lẽ dĩ nhiên, việc CPH các doanh nghiệp nhà nước có quy mô lớn, các Tập đoàn kinh tế và Tổng công ty khó tiến hành hơn vì có nhiều vấn đề hơn các doanh nghiệp nhà nước nhỏ. Với những tồn tại ở các doanh nghiệp nhà nước lớn phần nào có thể điểm tên như: Tài sản, nợ không rõ ràng, quản trị doanh nghiệp yếu, thiếu minh bạch sẽ làm nản lòng nhà đầu tư mới. Ngoài ra, việc CPH trong nhiều trường hợp với lối suy nghĩ bảo thủ của các “ông lớn” dường như cũng chỉ mang tính hình thức, theo mệnh lệnh hành chính, dẫn đến việc dù sau tiến trình CPH bản chất của các doanh nghiệp vẫn chỉ là “bình mới rượu cũ”, chưa thoát ra khỏi phương thức hoạt động của Doanh nghiệp nhà nước cũ.

Một trong những vấn đề được coi là thách thức của EVNGENCO1 là tuy được coi là một trong số những doanh nghiệp nhà nước có quy mô lớn tuy nhiên mới chỉ được thành lập từ đầu năm 2013, năng lực tài chính có hạn, có nhiều khoản nợ đầu tư lớn, kinh doanh chưa thực sự hiệu quả, thậm chí có khả năng thua lỗ, nên thực tế chưa hấp dẫn các nhà đầu tư. Trong điều kiện thị trường đang hạn chế về nguồn lực hiện nay, việc đưa ra CPH các doanh nghiệp có năng lực tài chính không tốt sẽ rất khó thể hiện qua trong chính việc rất khó chọn tư vấn định giá để hỗ trợ tìm kiếm nhà đầu tư chiến lược (khó tìm nhà đầu tư chiến lược trong nước do quy mô của EVNGENCO1 khá lớn và cũng  không thể lựa chọn được đơn vị tư vấn nước ngoài phù hợp vì quy định hạn chế chi phí tư vấn).

EVNGENCO1 là một trong những Tổng Công ty có quy mô lớn của EVN, có đóng góp quan trọng trong quá trình phát triển kinh tế đất nước, cũng như góp phần thực hiện các mục tiêu, chủ trương lớn của EVN đối với việc nâng cao hiệu quả, hiệu lực công tác quản lý nhà nước đối với các hoạt động của ngành điện nói chung và nền kinh tế nói riêng. CPH vốn là việc cấp bách phải làm. Tuy nhiên, với những khó khăn, thử thách tiếp nối thử thách (thử thách kép) như đã nói ở trên, việc EVNGENCO1 muốn đi đến thành công cho công tác CPH doanh nghiệp mình, công việc không chỉ đơn giản dừng lại bằng việc tổ chức các cuộc tuyên truyền tới CBCNV ở các đơn vị, mà phần việc phức tạp nhất là xác định giá trị doanh nghiệp làm sao để sau khi định giá việc CPH doanh nghiệp không mang tính hình thức, và vốn Nhà nước bán ra không bị chênh lệch nhiều do việc xác định giá ban đầu quá thấp. Sau đó tiến hành các bước công bố giá trị doanh nghiệp, xây dựng và thực hiện phương án CPH đã được đề ra. Bên cạnh đó ngoài những kế hoạch tham vọng về con số EVNGENCO1  xác định được là “Cơ cấu lại hoạt động, thay đổi về mô hình tổ chức, điều lệ hoạt động, quy chế pháp lý, cơ chế quản lý” đốc thúc tiến độ cần phải cụ thể hơn để khi nhìn lại mục tiêu không ai chê trách là ảo tưởng, duy ý chí và rồi CPH EVNGENCO1 sẽ không bị rơi vào thất bại.
Khuất Thị Minh Phương